Het Enneagram is een dynamisch model. Onder stress en in ontspanning kunnen we naar een ander type bewegen. Tegen de pijl ligt ons ontspannings- en ontwikkelingspunt. In goede doen nemen we de ‘positieve’ eigenschappen van dit type over. Dit punt vormt tevens ons ontwikkkelingspunt. Als we met de pijl meebewegen komen we bij ons stresspunt. Onder stress nemen we de ‘negatieve’ eigenschappen van dit type over. In de praktijk zien we echter dat we van beide types (stress- en ontwikkelingspunt) positieve en negatieve eigenschappen in ons kunnen dragen.

Type 1
In goede doen meer positieve eigenschappen van type 7 (losser, ontspannen), bij stress meer negatieve eigenschappen van type 4 (meer drama).
Ontwikkelpad: tolerantie, heldere staat van zijn waarin een volledige acceptatie van zichzelf en de werkelijkheid is.

Type 2
In goede doen meer positieve eigenschappen van type 4 (meer zicht op je eigen behoeften), bij stress meer negatieve eigenschappen van type 8 (dominant, sturen).
Ontwikkelpad: nederigheid en onbaatzuchtigheid, geven zonder iets terug te verwachten omdat de eigen behoeften volledig zijn geaccepteerd.

Type 3
In goede doen meer positieve eigenschappen van type 6 (oog voor de omgeving, meer afgestemd op collega’s), bij stress meer negatieve eigenschappen van type 9 (besluiteloos, passief).
Ontwikkelpad: eerlijkheid, oprechtheid over wie we zijn en wat we doen. Echte gevoelens kunnen worden toegelaten.

Type 4
In goede doen meer positieve eigenschappen van type 1 (structuur), bij stress meer negatieve eigenschappen van type 2 (niet goed voor zichzelf zorgen).
Ontwikkelpad: evenwichtigheid in emoties en ervaringen. Ervaren wat er wel is in plaats van niet. Niet meer vergelijken en verlangen en geen behoefte meer hebben om uniek te zijn.

Type 5
In goede doen meer positieve eigenschappen van type 8 (standvastig, onder controle), bij stress meer negatieve eigenschappen van type 7 (vluchtig, afstandelijk, uit contact).
Ontwikkelpad: niet gehechtheid aan eigen privacy, tijd en kennis. De leegte toestaan, gevoelsmatig contact met zichzelf en anderen aangaan, waarbij het denken de ervaring volgt in plaats van de leiding neemt.

Type 6
In goede doen meer positieve eigenschappen van type 9 (kalm, harmonie, minder angstig), bij stress meer negatieve eigenschappen van type 3 (gejaagd, rusteloos, competitie, onoprecht).
Ontwikkelpad: moed om ondanks het oordeel van de ander toch te doen en voor zichzelf te gaan staan. Verantwoordelijkheid nemen.

Type 7
In goede doen meer positieve eigenschappen van type 5 (kalm, objectief, beschouwend), bij stress meer negatieve eigenschappen van type 1 (pietluttiger).
Ontwikkelpad: soberheid, zich beperken, keuzes maken en hieraan vasthouden in het hier en nu. Aanwezig zijn in de directe ervaring ongeacht of het prettig of pijnlijk is.

Type 8
In goede doen meer positieve eigenschappen van type 2 (behulpzamer, gericht op medemens), bij stress meer negatieve eigenschappen van type 5 (afstandelijker, afhaken).
Ontwikkelpad: onbevangen open staan voor wat er is, zonder controle of oordeel van goed of slecht. Gevoelens van machteloosheid, afhankelijkheid en kwetsbaarheid toestaan.

Type 9
In goede doen meer positieve eigenschappen van type 3 (daadkrachtig, actiever), bij stress meer negatieve eigenschappen van type 6 (besluiteloos, achterdochtig).
Ontwikkelpad: daadkracht, wakker en aanwezig zijn in verbinding met zichzelf, de eigen wil voelend. Van daaruit de juiste actie ondernemen voor zichzelf in plaats van mee stromen met de ander.